Me ton Savva stin Ellada
Mijn naam is Sávvas en voor Ross Holidays reis ik door mijn prachtige land en verwonder ik me over de vele gebruiken, mythes en verhalen. Mijn verwondering deel ik met plezier met u de komende tijd.
Ellada, mijn land, kent zoveel eilanden en zee, dat het niet vreemd is dat we goed zijn in scheepvaart en alles wat hiermee te maken heeft. Zoals Odysseus over de zeeën zwierf, waren er in de historie vele bekende zeehelden. En niet alleen om strijd te leveren of vracht te kapen, maar ook om een eerlijke boterham te verdienen. De bewoners van Ithaki staan erom bekend uitstekende zeelieden te zijn. Er is geen familie die niet een kapitein of stuurman in zijn midden heeft. Ikzelf kom uit Pireus, de grootste havenstad van Griekenland. Dus als we over boten spreken, weet ik hier zeker over mee te praten. Als kleine jongen liep ik vol bewondering kijkend naar die grote kolossen, aan de hand van mijn vader. Maar op Ithaki houdt ik me op de vlakte. Als ik spreek met een van de kapiteins op het eiland, laat ik me verrassen door zijn verhalen. Wist u dat op het kleine Ithaki ooit een van de bekendste zeevaartscholen gevestigd was?
Ithaki en de scheepvaart
Ithaki is een van de kleinere, bewoonde eilanden van Griekenland maar ondanks dat, bekend door de historische connectie met Homer en Odysseus. Wat veel mensen niet weten, is dat Ithaki vanwege de scheepvaart, ooit in economisch opzicht, een van de meest voortvarende plekken van Griekenland was.
In de 18e eeuw begonnen de Ithaki's met het ontwikkelen van de scheepvaart en aan het begin van de 19e eeuw was Ithaki de beste van het Middellandse Zeegebied. In het jaar 1810 had Ithaki veertig schepen die dusdanig uitgerust waren, dat ze de hele wereld konden bevaren. Naast kwalitatief goede schepen, was het eiland ook de thuisbasis van de beste kapiteins en zeelieden. Zij werden opgeleid aan de Shipping commerce School van de gebroeders Stathatos. Deze broers kwamen uit een machtige scheepvaartfamilie en voeren vooral over de Donau richting Roemenië en Rusland tot ze besloten een school op te richten op hun geboorte-eiland Ithaki.
De school opende de deuren voor het eerst in september 1907. De school onderwees zijn studenten niet alleen in het Grieks, maar ook in het Engels en Frans. Onder andere de beroemdste kapiteins uit die tijd verzorgden de colleges met als doel het vinden van waardige opvolgers. Het was hard werken voor de studenten om aan de hoge eisen van de school te kunnen voldoen. Zo startten in 1907 in het eerste schooljaar 44 studenten waarvan er maar 11 door mochten naar het tweede schooljaar.
De Gouden Jaren
Als u op Ithaki bent en om u heen kijkt, ziet u een eiland dat volledig is opgebouwd door kapiteins en zeelieden. Veel zeelieden verlieten Ithaki om te werken voor de gebroeders Stathatos in Roemenië, maar na maanden van hard werken, keerden altijd terug met een zak vol geld. Dat geld investeerden ze vervolgens op Ithaki, zoals de familie Drakoulis die een grote villa aan de boulevard van Vathi bouwden. De welvaart van Ithaki trok ook andere welgestelde families uit Griekenland aan. Zo besloot de welgestelde familie Gratsos naar Ithaki te verhuizen om te investeren in de scheepsbouw. Gratsos was de belangrijkste zakenrelatie van Aristotelis Onassis, een rijke Griekse reder en oprichter van de toenmalige, nationale luchtvaartmaatschappij Olympic Airways. Onassis verwierf daarnaast grote bekendheid door zijn huwelijk met Jacqueline (Jackie) Kennedy, de weduwe van de vermoorde Amerikaanse president John F. Kennedy. Hoewel Onassis een goed zakenman was, had hij weinig kennis van de scheepvaart en liet hij zich adviseren door Gratsos en Drakoulis. In de hoogtijdagen van de scheepvaart op Ithaki, bezat Onassis diverse schepen waarmee hij vracht vervoerde over de gehele wereld. Het meerendeel van de bevolking van het eiland was werkzaam in de scheepvaart. De bevolking boerde goed van de scheepvaart en bracht het eiland welvaart en rijkdom.
Dit alles werd mij verteld door de heer Filipos, die zelf in 1964 afstudeerde aan de Shipping commerce School. De privéschool is inmiddels, vanwege persoonlijke conflicten tussen de broers gesloten, maar de regering besloot een openbare scheepvaartschool op te richten. Deze school kon teren op de bekendheid van de privéschool van de broers. Naast onderwijs bood deze school zijn studenten ook onderdak, aangezien een groot aantal studenten van elders uit Griekenland kwam. De heer Filipos vertelt mij de schoolbanken onder andere te hebben gedeeld met vrienden uit Kavala, Thessaloniki en Epiros.