Grieks Carnaval
Het woord Apokries is het Griekse woord voor Carnaval en duidt de periode van 3 weken voorafgaand aan het vasten aan. Apokries betekent letterlijk ‘afscheid van het vlees’. Van oudsher is Carnaval een eetfestijn. Deze dagen waren de laatste mogelijkheid om zich te buiten te gaan aan vlees, want op maandag na de Carnaval is het gedaan met de pret. De Grieken houden zich niet alleen aan de aangename tradities, maar aan tradities in het algemeen. Dus tradities die minder ‘voordeel’ opleveren, worden door de meesten in ere gehouden.
Op de maandag na Carnaval, Kathari Deftera, oftewel Schone Maandag, begint de vastentijd die duurt tot de Pasen. Sommige plaatsen kennen ook op deze dag de traditie Koulouma. Men gaat naar het hoogste punt in de buurt van het dorp. De meegebrachte vliegers laat men van de heuvels afzeilen en er wordt gezamenlijk gegeten van traditionele gerechten zoals het laganapsomo en tarama, oftewel een soort brood met groente en een soort van salade gemaakt van viskuit en aardappelpuree.
Dionysos
Volgens de oude verhalen in de Griekse mythologie wordt Carnaval in relatie gebracht met de verering van de god Dionysos, ook wel Bacchus genaamd. Hij is de god van de wijn en de beschermer van het theater en de dramatische dichtkunst. Hij kwam op de wereld als de zoon van oppergod Zeus en Semeli, prinses van Thibe. Dionysos wordt meestal afgebeeld met in zijn haar gevlochten wijnbladeren, in zijn ene hand een druiventros en in de andere een fluit. Hij was vooral een speelse god die met zijn verklede volgelingen langs de plaatsen trok. Ze dronken wijn, zongen een lied, plaagden elkaar, om het tenslotte te laten eindigen in een orgie. Deze feesten werden veelal begeleid door trommels, bekkens en fluiten en velen droegen een grote fallus als symbool met zich mee. De oude Grieken vereerden Dionysos en de bijbehorende feesten Dionissia. Deze werden het hele jaar door georganiseerd in Athene, maar ook op de berg Olympos, het centrum van de aanbidding van deze god.
Hoe viert men Apokries?
Carnaval is in Griekenland een wezenlijk onderdeel van het sociale leven. Er zijn echter verschillen in de vieringen en het wordt op de ene bestemming grootser gevierd dan op de andere, maar overal is er iets te zien van uitdossingen.
Rethymnon viert dit jaar de honderdste verjaardag van het Carnavalsfeest in de stad. De parade zal groots zijn en men is er al weken mee bezig. Wat dat betreft niet een heel groot verschil met sommige steden en dorpen in Nederland. Echter, in Griekenland gaat het feest van Carnaval niet alleen om drinken en gezelligheid, maar vormt ook eten een belangrijk onderdeel.
Bijna een maand lang, dit jaar van 5 februari tot en met 26 februari, met name in de weekenden, wordt er gefeest. De mensen krijgen de kans om even iemand of iets anders te zijn. Maanden vooraf is men bezig met het vervaardigen van maskers, kostuums en wagens die op de laatste zondag tevoorschijn worden gehaald. Diverse steden hebben parades die niet alleen zorgen voor plezier van de deelnemers, maar ook de vele toeschouwers een leuke tijd bezorgen. Enkele steden kennen zulke mooi uitgedoste parades dat deze zelfs op de Griekse televisie live te volgen zijn. Patras staat bekend om het grote feest, maar ook Rethymnon, Galaxidi, Xanti en Kastoria kennen een rijke traditie rondom de Carnaval.
Carnaval op Skyros uitgelicht
Zoals reeds eerder vermeld, wordt op verschillende plaatsen in Griekenland Carnaval groots gevierd. Zo ook op Skyros. Vooral de laatste zondag van het festijn is een bijzonder moment, gevuld met festiviteiten. Dit is de dag waarop er een parade plaatsvindt en waar de oude mannen van het dorp, vergezeld door hun vrouwen, in traditionele kledij feest vieren. Het gebruik is gebaseerd op een legende waarbij een boer op een dag zijn kudde schapen en geiten dood in de weide aantrof. Als teken van rouw ging hij in zijn traditionele herderskledij en met geitenbellen om zijn middel het dorp door.
Op de laatste zondag van de Carnaval kleden de mannen op Skyros zich in herderskledij. Om hun middel wordt vervolgens een touw geknoopt waar geitenbellen aan komen te hangen; deze kunnen tot wel vijftig kilo wegen! Om het hoofd wordt het vel van een doodgeboren geitje gedragen, waar gaten in zijn gemaakt om doorheen te kijken. De door de vermomming onherkenbare man draagt een gekleurde sjaal om zijn nek om op die manier herkenbaar te blijven voor zijn familie. De vrouwen gaan gekleed in de Skyriaanse klederdracht. Deze is kleurrijk ten opzichte van het donkere uitdossing van de man. De dracht bestaat uit een lange witte rok, een witte onderblouse en een, vaak rood, glimmend vestje met uitlopende mouwen. Om het hoofd wordt een zwart met geel sjaaltje gebonden en door het dragen van een klein masker is ook de vrouw onherkenbaar. Samen dansen zij door de straten van Skyros-stad. De vrouw danst vooraan zodat de weg voor haar man vrij wordt gemaakt. Tijdens de pauzes zorgt zij voor vermaak door middel van het zingen van diverse liederen. De toeschouwers zijn iets minder uitbundig gekleed. Sommigen dragen als uitdossing slechts een bel om hun middel. Op het centrale plein in Skyros-stad worden de deelnemers van de parade feestelijk ontvangen. Er is eten, wijn en er zijn zoetigheden waaronder loukoumádes.
Foto: Dimitrios Manis
Een ander gebruik tijdens Carnaval op Skyros zijn de ‘trata’. Dit zijn voordrachten, veelal uitgevoerd tijdens de parade, waarbij het leven van zeelieden wordt nagebootst. Gebeurtenissen uit het dagelijks leven worden door middel van rijmwoorden op een spottende manier verbeeld.
Deel met vrienden of reisgenoten
Deel met vrienden of reisgenoten
