Watervallen en bronnen

Andros is rijk aan water. Het wordt wel het eiland van de bronnen genoemd. Niet voor niets dat het binnenland van Andros zo groen is. Het is een ultieme wandelbestemming. Het binnenland kent verschillende bronnen en rivieren en door het lichte hoogteverschil zijn er op sommige plaatsen ook watervallen. Soms ontstaan deze zelfs spontaan vanaf een bergwand naar het dal.

De watervallen van Pithara

De rivierbedding van Pithara ligt op tien minuten afstand van het dorp Apikia. De sterke stroming creëert vijvers en watervallen. Van 1863 tot 1936 was hier een watermolen die werd aangedreven door deze rivier. Deze was, naast de molen Fabrica, de grootste watermolen van de Balkan.

Dipotamata rivier en vallei

De Dipotamata is eigenlijk een zeven kilometer lang stroomgebied in een vallei tussen de dorpen Sineti, Paleokastro en Kochilou. Hoewel de rivier tegenwoordig niet zo veel water bevat, droogt hij nooit helemaal uit, zelfs niet in de zomermaanden. Rondom de rivier groeien vijgen- en eikenbomen, bramen, oleanders, munt, klimopplanten en diverse struiksoorten. Door deze welige groei zijn ook de dieren in ruime mate vertegenwoordigd. Zo leven er talloze hazen, dassen, wezels, slangen en vele vogels in deze vallei, waaronder patrijzen.

Een mooie stenen boogbrug verbond de oude weg tussen de dorpen Korthi en Chora over de rivier met elkaar. Smallere paden verbinden een aantal dorpen, velden, schuren, kapelletjes die rondom de vallei liggen, met elkaar. Maar het meest indrukwekkend zijn de watermolens die zich in deze vallei bevinden. Er waren vroeger 22 watermolens, waarvan er nu nog enkele in goede staat zijn. Deze watermolens werden vroeger gebruikt om door middel van de kracht van het water de tarwe te malen. Om deze kracht te ontwikkelen, bouwde de bevolking dammen in de rivier.

Tegenwoordig is de vallei alleen te voet te verkennen, omdat de vallei en de rivier zijn uitgeroepen tot officiële ecologische site van de Europese Unie.

Petrenia bron

In het dorp Vouniou ligt de bron van Petrenia. De naam Petrenia betekent in het Grieks ‘van steen gemaakt’, afkomstig van de stenen die rondom de bron zijn gelegd. Er komt een grote hoeveelheid water uit deze bron en het bronwater bevat veel mineralen die ideaal zijn voor mensen met nierproblemen. Geschat wordt dat deze bron 500 jaar oud is.

Sariza bron

Volgens de legende is de naam Sariza afkomstig van een Turkse Pasha ‘San Rizas’ die op het eiland Evia leefde en zijn fez in een rivier verloor. Na een paar dagen werd zijn fez gevonden in een bron in het dorp Apikia op Andros. Men zegt dat de bron Sariza ondergronds verbonden is met het eiland Evia.

De bron die zich op korte afstand van het plein in Apikia bevindt, is gebouwd in 1787 voor de watervoorziening van het dorp en tevens als wasplaats zodat de vrouwen van het dorp hier hun kleding konden wassen. Het water stroomt uit een leeuwenkop.

Het bronwater bevat veel mineralen. Daarom is er tevens een waterfabriek gevestigd die het bronwater bottelt en exporteert naar Europa. Analyses van het water hebben uitgewezen dat het bronwater dezelfde mineralen bevat als het bekende bronwater ‘Evian’ uit Frankrijk.

Zannakis bron in Menites

De Zannakis bron ligt in een groene omgeving en direct bij binnenkomst in het dorp Menites. Het heldere bronwater komt uit een rij van leeuwenkoppen uit de muur. Volgens de legende was hier ooit een tempel ter ere van de god Dionysos en men zegt dat er op de naamdag van deze god, geen water maar wijn uit de bronnen kwam. Het bronwater bevat alkaline en ijzer en het is uitstekend drinkwater. In de 19e eeuw werd het bronwater van Zannaki en Agia Irini in kruiken van klei naar Athene, Konstantinopel (Istanbul) en Smirni (Izmir) geëxporteerd. Twee kilometer ten noorden van het dorp Apikia staat de Agia Irini-kerk met op het terrein van de kerk de gelijknamige bron. Ook deze bron bevat water van dezelfde samenstelling en kwaliteit als die van de bron in Menites. Het is bovendien een aanrader om een stop in het dorp Menites te maken. Wandelpaden leiden naar dit dorp en er is een kafenion en een taverne. Daarna kan de tocht met een voldaan gevoel voortgezet worden.

Remata

Het dorp Remata, gelegen tussen de dorpen Katakilos en Arni, wordt doorkruist door de Arnipotamos-rivier. Deze rivier komt van de Petalo-berg en heeft dicht bij de bron een sterke stroming. Naarmate het traject vordert en in de buurt van het dorp komt, stroomt het water met een kalmer tempo. De rivier creëert watervallen en vijvers, waarin zelfs gezwommen kan worden. In de rivier ontstaan stromingen die zorgen voor de irrigatie van het landbouwgebied in deze omgeving. Op het hoogste punt, in de buurt van Arni, zijn in de lente zwermen met zeldzame vlinders te vinden. In het verleden voorzag de Arnipotamos-rivier een aantal watermolens van water. Een van deze watermolens is de watermolen van de Lebesi-familie. Deze molen is nog steeds in goede staat. Vanaf deze watermolen begint een wandelpad dat de rivier volgt tot aan de uitmonding in de baai van Lefka.

Aidonia

In de omgeving van Ormos Korthi liggen nog een aantal kleine gehuchten waaronder Aidonia. Hier bevindt zich misschien wel de mooiste bron van het eiland. Uiteraard was deze in het verleden ook in gebruik als wasplaats. De bron heeft een gewelfd dak en prachtige marmeren decoraties met bladmotieven. Vanaf Aidonia kan men de route volgen via een aantal kleine gehuchten en gaat er een weg richting het niet meer in gebruik zijnde klooster van Tromarchion, gelegen in het zuidwesten van het eiland.