Grotten

Waar bergen zijn, bevinden zich ook vaak grotten. Iets wat van Chios minder bekend is, is het feit dat ook dit eiland bijzondere grotten heeft. Lang niet alle grotten zijn toegankelijk voor publiek. Twee willen we onze gasten echter niet onthouden; de grotten van Sykias en Agios Galas.

De grot Sykias bevindt zich in de buurt van het Olympi, in het zuidwesten van het eiland. De grot Agios Galas is gelegen in het noordwestelijk deel van het eiland, nabij het gelijknamige dorp.

De grot van Sykias
Ongeveer vijf kilometer van het middeleeuwse dorp Olympí bevindt zich de grot van Sykias, ook wel bekend als de grot van Olympí. Deze grot is pas in 1985 ontdekt en het duurde nog tot 2002 totdat de groot ook daadwerkelijk te betreden was voor publiek. Ondanks de grot geen grote oppervlakte beslaat, mag het zich wel een van de meest imposante grotten van Griekenland noemen. De wanden bestaan uit druipsteen en vormen een bijzonder schouwspel. Deze speling van de natuur heeft gezorgd voor een figuratie van verschillende stalagmieten en stalactieten. De kleurschakeringen van rood tot geelrood biedt prachtige patronen, hier en daar met grote plekken in wit. Dit kleurenspel wordt veroorzaakt door de hoge concentratie van calciumcarbonaat.

Wat deze grot indrukwekkend maakt is dat de stalagmieten en stalactieten herkenbare vormen hebben aangenomen. En tegen alle wetten van de zwaartekracht in, zijn deze niet alleen loodrecht naar beneden gevormd, maar ook schuin. Waarschijnlijk te wijten aan de voortdurende luchtstroom die in de grot stroomt. Er zijn onder andere contouren van een mens te herkennen. Deze vormen hebben de naam anthropie ton spileon gekregen, wat grotbewoners (letterlijk mensen van de grot) betekent. Op een andere plaats is een formatie te herkennen als een kerkorgel.

Het gehele jaar door ligt de temperatuur in de grot rond de 18°C en kent een luchtvochtigheid van maar liefst 95%. Wegens de delicate staat van het klimaat in de grot zijn er bij de ingang deuren geplaatst. Op deze manier kan een constante temperatuur worden behouden en is beïnvloeding van buitenaf geminimaliseerd. Door deze klimaatbeheersing is de natuur in staat zijn werk voort te zetten. De vorming van de druipsteenformaties is dan ook een lopend proces. Over een aantal decennia zal deze grot er dus hoogstwaarschijnlijk anders uitzien van nu. Wellicht dat er dan meer bijzondere vormen te herkennen zullen zijn.

De grot Agios Galas
De grot Agios Galas is de grootste grot van Chios en is gelegen in het noordwesten van het eiland, bij het gelijknamige dorp. De grot bestaat uit drie onderling met elkaar verbonden ruimtes. Slechts een van deze delen is voor bezoek toegankelijk. Dit is meteen ook het onderste en grootste deel van de grot. Het heeft een lengte van 220 meter en is ontdekt in 1969. Archeologisch bewijs toont aan dat deze grot omstreeks 5500 voor Christus is ontstaan. Naast het spel van de stalactieten zijn er sporen van menselijke bewoning uit de steentijd gevonden. Dit betreft onder andere delen van gereedschap, stuken keramiek en botten van op Chios uitgestorven diersoorten.

Deze grot is niet alleen spectaculair om te zien, maar kent ook een bijzondere legende. Gedurende de Byzantijnse periode heerste er een koning wiens dochter aan de ziekte lepra leed. Wegens deze ziekte verbande de koning zijn dochter en vond zij onderdak in de grot van Agios Galas. Na drie jaar kreeg de koning spijt van zijn beslissing en stuurde hij zijn mannen erop uit om zijn dochter te gaan zoeken. Zij vonden haar in de grot en zij bleek geheel genezen van haar ziekte. Haar genezing werd toegeschreven aan de effectieve werking van het melkkleurige water dat vanuit de stalactieten droop. De dochter had dit immers gedurende haar verblijf in de grot steeds gedronken. Uit dankbaarheid wilde de koning een kerk in de grot laten bouwen. Tijdens de bouw van deze kerk vonden de werklieden hun gereedschap dagelijks terug bij de ingang van de grot, waardoor de kerk uiteindelijk niet in de grot gebouwd is maar er net buiten. Deze kerk is nu bekend onder de naam de kerk van St. Anna. Tevens werd het dorp nabij de grot, toen nog met de naam Agios Thelelaois, hernoemd en staat tot op heden op de kaart als Agios Galas, wat heilige melk (gala) betekent.