Nekromanteion

De wens om met overleden dierbaren in contact te komen is waarschijnlijk al net zo oud als de mensheid. Ook Homerus verhaalt hier al over en wijdt in de Odyssee uit over de oude Grieken die afreisden naar het Dodenorakel, Nekromanteion, om de zielen van de doden hier om raad te vragen.  

Het Nekromanteion van Epiros is het bekendste dodenorakel uit de geschiedenis van het oude Griekenland. Het ligt op 5 km ten oosten van Ammoudia, in de buurt van het dorp Mesopotamos. De naam van dit dorp betekent ‘tussen de rivieren’ want op deze plaats kwamen de Acheron en de Kokytos samen, twee van de vijf rivieren die volgens de Griekse mythologie in verbinding stonden met de Styx, de grensrivier met het dodenrijk.  

Hier lag ook het moerasmeer Acherousia, een plaats waarvan de oude Grieken geloofden dat dit een van de ingangen van de onderwereld was. Om de veerman Charon voor het overzetten naar het dodenrijk te betalen, kregen de overledenen een muntje onder hun tong, een zogenaamde obool. Wanneer de overtocht niet betaald kon worden, waren de zielen van deze overledenen gedoemd om eeuwig rond te dwalen. 

Het orakel

Het heiligdom was gewijd aan Hades, de god van de onderwereld. Van heinde en verre kwamen stervelingen hiernaartoe om met bemiddeling van een priester de doden om raad te vragen. Zo zou de tovenares Kirke de held Odysseus hebben aangeraden om hier om advies te gaan vragen over zijn terugkeer naar Ithaki. De oude Grieken geloofden namelijk dat, eenmaal bevrijd uit het lichaam, de zielen van de doden de toekomst konden voorspellen.  

Raadvragers werden aan verschillende rituelen onderworpen en moesten eerst de nodige offers aan Hades brengen, iets waarvan de grote offerpotten op het terrein van de opgravingen nog altijd getuigen. Ook kregen ze hallucinerende middelen voordat ze samen met de priester afdaalden naar het bochtige, ondergrondse labyrint om de dode om raad te vragen. De uitstekende akoestiek van het gangenstelsel moest bijdragen aan de communicatie. Na de ontmoeting met de doden moest de raadvrager nog drie dagen blijven om te herstellen van de schok. Hierna werd hem absolute zwijgplicht opgelegd.  

In 168 v.Chr. werd het heiligdom door de Romeinen verwoest en van het ondergrondse gangenstelsel is tegenwoordig niet zo veel meer over. Het is echter mogelijk om af te dalen naar de indrukwekkende, in de rotsen uitgehouwen kamer waar de communicatie met de doden zou hebben plaatsgevonden. Men zegt wel eens dat als je er maar lang genoeg verblijft, je je duizelig gaat voelen en het gevoel krijgt je in hoger sferen te verkeren …