Nikopolis

In de provincie Epiros, net iets buiten Preveza, bevinden zich de overblijfselen van ‘de stad van de overwinning’, het antieke Nikopolis. Strategisch gelegen op een landengte tussen de Ambracische Golf en de Ionische Zee vormde deze Romeinse stad een bedrijvig handelscentrum in de oudheid. Met ruim 100.000 inwoners was het zelfs de grootste stad van Griekenland.

Nikopolis betekent letterlijk ‘stad van de overwinning’ en is afgeleid van de Griekse woorden voor overwinning, niki, en stad, polis. Deze symbolische naam hangt nauw samen met een historische zege.

Geschiedenis

Voor de stichting van de stad gaan we terug naar het jaar 31 v.Chr, het jaar waarin Gaius Julius Caesar Octavianus, de latere Romeinse keizer Augustus, zijn grootste tegenstanders Marcus Antonius en Cleopatra tijdens de zeeslag van Aktion versloeg. Na deze belangrijke overwinning stichtte hij op het terrein van zijn legerplaats een nieuwe stad met de symbolische naam Nikopolis. Niet alleen stond deze stad symbool voor de overwinning die een einde maakte aan de Romeinse burgeroorlogen, het was vooral ook een poging om vanaf deze strategisch gelegen locatie zijn macht in de regio uit te breiden en Griekenland te romaniseren. Om zijn daden kracht bij te zetten dwong hij inwoners uit omliggende Griekse steden naar de nieuwe stad te verhuizen om daar samen met de Romeinse settelaars een nieuw leven te beginnen.

Nikopolis groeide uit tot een welvarende stad en vormde gedurende de eerste drie eeuwen van het Romeins Rijk de hoofdstad van Epirus. Gelegen op het kruispunt van handelsroutes over zee en over land vormde het een belangrijk handelscentrum en ontmoetingspunt tussen het Oosten en het Westen.

Met de opkomst van het christendom stagneerde de groei en kwam er tussen de derde en vijfde eeuw een voorlopig einde aan de bloeiperiode. Echter, in het midden van de vijfde eeuw ontwikkelde de stad zich opnieuw tot een belangrijk administratief, cultureel en religieus centrum in de regio.

In de negende eeuw na Christus leidden hervormingen in het Byzantijnse Rijk tot het verval van de stad. Het militaire en administratieve centrum van de regio werd vanuit Nikopolis verplaatst naar Nafpaktos en langzaam raakte de stad verlaten. Bulgaarse invallen in de daarop volgende jaren betekenden het definitieve einde van de stad.

Archeologische site

Alhoewel de opgravingen in het oude Nikopolis nog lang niet zijn afgerond, krijgt de bezoeker hier aan de hand van de vele monumenten een goede indruk van de grootte en het leven in de stad.

Odeon
Het odeon is een van de best bewaarde monumenten in Nikopolis en dateert uit de eerste helft van de 2e eeuw. Het bood plaats aan 1600 toeschouwers en werd onder andere gebruikt voor lezingen, publieke bijeenkomsten en theatervoorstellingen. Tijdens de Actische Spelen werden hier eveneens muziekcompetities gehouden. Deze spelen vonden iedere vier jaar plaats ter ere van de overwinning van keizer Augustus en genoten bijna evenveel prestige als de Olympische en Pythische spelen.

Theater
Dit Romeinse theater dateert uit het begin van de 1e eeuw was oorspronkelijk overdekt. Het bood plaats aan 1000 toeschouwers die hier tijdens de Actische Spelen concerten en theatervoorstellingen volgden. Aan het eind van de 2e eeuw werd het theater volledig gerenoveerd.

Het stadion
Alhoewel er enige onduidelijkheid bestaat over de bouw van het stadion, gaat men ervan uit dat deze werd afgerond vóór 27 v.Chr., het jaar waarin de eerste Actische Spelen werden gehouden. Tijdens renovatiewerkzaamheden aan het begin van de 2e eeuw, werden nieuwe elementen toegevoegd die het houden van gladiatorengevechten mogelijk moesten maken. Het stadion in zijn huidige vorm wordt dan ook gezien als een overgang tussen het Griekse stadion en het Romeinse amfitheater. Het heeft een lengte van 218 meter en een breedte van 58 meter. 

Verspreid over het terrein liggen eveneens nog de overblijfselen van onder andere Romeinse baden en huizen, het monument voor keizer Augustus en gedeeltes van het aquaduct waarmee de Romeinen de stad van water voorzagen. Indrukwekkend zijn ook de fraaie mozaïeken in twee oudchristelijke basilieken.

Romeins Aquaduct
Alhoewel niet op het terrein van de opgravingen gelegen, maar op een kleine 50 km afstand richting Ioannina, staat het Romeinse aquaduct van Nikopolis in nauw verband met de watervoorziening van de oude stad. Met behulp van dit bouwwerk werden de inwoners van de stad namelijk voorzien van water uit de bronnen van de Louros. Een zeer knappe technische prestatie voor die tijd als men bedenkt dat het water over tientallen kilometers getransporteerd moest worden. Alhoewel de wetenschappers het nog niet helemaal eens zijn, gaat men er vanuit dat dit indrukwekkende meesterwerk uit de 2e eeuw n. Chr. dateert. 

Museum

Het archeologische museum is volledig gewijd aan de stichting van Nikopolis en de ontwikkelingen die de stad tot een machtig administratief en handelscentrum maakten. Met thema ‘Eén zeeslag – Eén stad – Eén rijk’ krijgt de bezoeker aan de hand van een film en verschillende artefacten een kijkje in het dagelijkse leven uit die tijd.   

Culturele evenementen

Tijdens de zomermaanden worden er in het Romeinse odeon verschillende evenementen zoals concerten en theatervoorstellingen georganiseerd. De sfeer is uniek en neemt de bezoeker even mee terug naar het oude Nikopolis in de tijd van de Actische Spelen.