Op huisbezoek in Pilion

Wandelend door Pilion ziet u, verspreid in het weelderige landschap, grote, haast vierkante huizen. Deze archontika lijken op te gaan in het landschap en maken de wandelaar nieuwsgierig naar het verhaal erachter.

De archontika werden aan het begin van de 17e eeuw gebouwd. Ze stonden in de buurt van de gebieden waar de Turken hun land hadden, zoals Volos en Lechonia. Voorbeelden van dit soort huizen vindt u ook in Kissos (de huizen van Pitsos), Makrinitsa, Agios Lavrentios en Agios Georgios.

De meest gekwalificeerde bouwers gingen de uitdaging aan met stenen en hout uit de omgeving, onder andere van de berg Pilio. Omdat het verplaatsen van deze zware materialen in die tijd niet even gemakkelijk was, zijn de archontika ingebed in hun omgeving. Omringd door het groene landschap, tussen de platanen, koele beken, bloemrijke hellingen en geurige, dichtbegroeide bloementuinen.

De archontiko is als een soort toren gebouwd en bestaat uit drie verdiepingen. Bij de eerste twee verdiepingen hebben de bouwers gebruik gemaakt van natuursteen, en dit is van buiten heel duidelijk te zien. Deze twee verdiepingen hebben dikke muren en bijna geen ramen. Vroeger deed de benedenverdieping dienst als opslagplaats voor voedsel en andere goederen. Een houten trap leidt naar de eerste verdieping, ook wel ‘tampanas’ genoemd. De bewoners gebruikten dit destijds als woongedeelte voor de wintermaanden.

De bovenste verdieping heeft van de buitenkant een heel ander uiterlijk. Het lijkt net alsof hier pas het ‘echte’ huis begint: de houten constructie steekt vanaf de vloer uit als een kleine gevel. De muren hebben veelal een witte ondergrond en zijn soms versierd met schilderingen. In het midden van de muur zit een rij ramen die helemaal rondom het huis gaat en bijna niet onderbroken wordt. Zo heeft het zonlicht de kans om overal naar binnen te schijnen. Een laag en puntig dak maakt de bovenkant af. Deze verdieping is niet voor niets de mooiste verdieping van het huis. De bewoners gebruikten het vroeger als gasten- en zomerverblijf. Als u binnen in de grote ruimte staat, ziet u altijd wel een uitnodigende zithoek met traditionele sofabanken, de ‘ontas’ genoemd. En als u goed let op de details, kunt u pas echt goed de rijkdom van de vroegere bewoners van deze huizen zien. Ze hebben rijkelijk beschilderde plafonds met houtsnijwerken.

Met behulp van de Griekse Organisatie voor Toerisme en de Monumentenzorg worden de dorpen gerestaureerd. Hierdoor ademen ze nog steeds de sfeer van het verleden. Tegenwoordig doen sommige archontika dienst als museum, andere als hotel. De kans om een kijkje te nemen in zo’n huis mag u zeker niet voorbij laten gaan.