Natuur

Globaal gezien zijn de bergen van west naar oost op te delen in vier bergketens. De hoogste daarvan liggen op West-Kreta. Dat zijn de Lefka Ori, letterlijk witte bergen. Deze naam hebben ze te danken aan het lichte gesteente waaruit ze zijn opgebouwd. De naam Kreta is verwant aan het woord krijt. De bergen beschikken over een groot aantal indrukwekkende kloven. De begroeiing ervan is veelal uniek. Sommige van deze kloven zijn toegankelijk voor wandelaars, andere ook met de auto. De bloeiperiodes van de vele soorten bloemen op Kreta zijn verdeeld over alle jaargetijden. In het voorjaar breken de kleuren los. Ook op Kreta trekken de olijfbomen de aandacht met hun fraaie en grillige lijnen, gaten en draaiingen in de stammen. In Vouves, helemaal in het westen van Kreta, is een olijvenmuseum gevestigd.
Op Kreta leeft de kri-kri, een soort steenbok, nog op enkele plaatsen in het wild. Dit zijn tegenwoordig beschermde dieren. Speciaal om deze dieren voor uitsterven te behoeden is het gebied rondom de Samaria-kloof tot Nationaal Park verklaard.
Bij het meer van Agia, 9 kilometer ten zuiden van Chania-stad, vinden vele vogels hun thuis. Het is een kunstmatig meer en een oase van groen. Er zijn diverse soorten meerkoeten, kleine futen, waterhoentjes en verschillende reigers die hier hun thuishaven hebben. Ook de gierzwaluw wordt hier veelvuldig gespot. Men kan er een mooie wandeling maken over de oude dam en zo het gehele gebied overzien.

Verkent u een gebied graag te voet? Dan is dat op West-Kreta mogelijk. Bekijkt u eens onze meerdaagse wandelvakantie Kreta en geniet van iedere meter die u samen met een ervaren wandelgids aflegt.

Het weer

Vanwege de zuidelijke ligging is Kreta minder blootgesteld aan koude periodes dan andere Griekse eilanden. Tijdens de zomermaanden valt er zelden regen. De regen die het eiland nodig heeft, valt dan ook voornamelijk in de maanden december tot en met februari. In het bergachtige binnenland valt dan zelfs sneeuw. Dit is aan de kust een zeldzaamheid. De winters zijn uiterst mild en de zomers warm en zonnig. Kreta heeft de meeste zonuren van heel Griekenland. Vanaf mei warmt de zon het eiland heerlijk op. Temperaturen stijgen dan al snel naar de 25 graden. Juni en september zijn uiterst aangenaam met rond de 28 graden, maar met avonden die afkoelen tot zwoelere temperaturen. Juli en augustus bereiken de temperaturen hun top. Dan is 30 graden geen uitzondering. Echter, door de altijd aanwezige wind, voelt het minder warm aan dan de thermometer doet vermoeden.

Een stukje geschiedenis

Volgens archeologen en historici is Kreta de poort waardoor de oude beschaving van het Midden-Oosten Europa binnengekomen is. Die beschaving op Kreta kwam tot een hoogtepunt onder koning Mínos of beter gezegd, onder de Minossen van Kreta. Dit omdat Minos waarschijnlijk geen naam was, maar een titel. Het toppunt van de bloei zou gelegen hebben tussen 3000 en 1000 v.Chr. Er zijn talrijke verhalen, de mythen, uit die tijd. Bijvoorbeeld hoe de koningszoon Theseus het monster Minotaurus overwon en doodde. Dit monster was half stier half mens, leefde in het Labyrínth van Minos en eiste tal van mensenoffers.

De Minoïsche paleizen op Kreta zijn allemaal verwoest. Maar volgens de geleerden is dat niet gebeurd door nieuwe machthebbers, de Mycenen en naderhand de Doriërs, maar door een enorme uitbarsting van de vulkaan Santoríni op het eiland Thira, bijna honderdvijftig kilometer ten noorden van Kreta. Die uitbarsting heeft plaats gevonden omstreeks 1500 v.Chr.

Omstreeks 1450 was Griekenland bijna geheel door de Turken bezet, met uitzondering van de eilanden voor de westkust. In ± 1650 vielen de Turken Kreta aan. De strijd duurde meer dan twintig jaar, maar toen viel het eiland in Turkse handen. Men zegt dat het verzet tegen de Turken nergens in Griekenland zo fel is geweest als op Kreta. Toch moesten de Kretenzers de Turkse overheersing bijna 250 jaar verdragen. Uit het overgrote deel van Griekenland werden de Turken pas verdreven in 1830. Bij het vredesakkoord in dat jaar werd over Kreta niet gesproken. Daardoor laaide het verzet op Kreta heviger op dan ooit. In 1866 vielen de Turken de opstandige Kretenzers aan, die zich verschanst hadden in het Arkadi-klooster aan de voet van het Psiloriti- of Idi-gebergte. De vrijheidsstrijders zagen dat ze niet opgewassen waren tegen de Turkse overmacht. Maar liever dan zich over te geven, besloten zij met de monniken en met alle, naar het klooster gevluchte, buurtbewoners de dood te kiezen. Zij staken hun munitie in brand. Wie van hen niet omkwam bij de verschrikkelijke explosies, werd onthoofd door de Turken. Dit drama schokte de wereld en in 1869 erkenden de grote West-Europese mogendheden de onafhankelijkheid van Kreta, die uitgeroepen was door de Raad van Kreta. Die erkenning bracht Turkije er nog niet toe Kreta vrijwillig te verlaten. Formeel bleef Kreta onder Turkse soevereiniteit. Een vreemde constructie, waar Griekenland noch Kreta genoegen mee kon nemen. Pas in 1913 werd de aansluiting van Kreta bij Griekenland door de wereld erkend. Dit gebeurde nadat Griekenland met Servië en Bulgarije in de Balkanoorlog Turkije verdreef. De grote politieke leider was Eleftherios Venizelos. Tot op heden bezoeken tal van Grieken zijn graf en het huis, net buiten Chania-stad, waar hij gewoond heeft.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Kreta bezet door de Duitsers. Griekse partizanen en te hulp geschoten Engelse militairen waren niet opgewassen tegen de Duitse overmacht en trokken zich terug in het bergland. Oude mensen op West-Kreta kunnen nog vertellen hoe die strijd verlopen is en welke barbaarse tocht vooral de Britse soldaten hebben moeten maken bij hun vlucht door de bergen om de zuidkust te bereiken. Gedurende de Duitse bezettingsjaren bleven er gebieden waar Griekse vrijheidsstrijders en Britse militairen opereerden.
Bekijk alle vakanties